Tradycje kształcenia zawodowego w Bieczu
Antoni Janusz

Tradycje kształcenia zawodowego w Bieczu sięgaj ą odległych czasów. W okresie, kiedy Polska była pod zaborami, staraniem miejskiego burmistrza dr Ludwika Katyńskiego, Rady Gminnej, rzemieślników i kupców uzyskano zgodę C.K Rady Szkolnej Krajowej na zorganizowanie uzupełniającej Szkoły Przemysłowej. Nauka rozpoczęła się w dniu l października 1912 roku, zajęcia prowadzone były w budynku szkoły miejskiej. Była to szkoła „alternatywna", tj. każdego roku były 2 kursy. W 1912/13 była klasa przygotowawcza i pierwsza, w 1913/14 - klasa pierwsza i druga, 1914/15 - klasa druga i kurs przygotowawczy i tak na przemian.

W pierwszym roku działalności szkoły naukę pobierało 64 uczniów (chłopców), z czego w klasie przygotowawczej 34, a w klasie pierwszej 30. Byli to terminatorzy w wieku 13-21 lat, synowie mieszkańców Biecza i okolicy.

Obowiązkowi uczęszczania na naukę w szkole przemysłowej uzupełniającej podlegali wszyscy terminatorzy bez względu na to czy byli, czy też nie byli członkami cechu. Obowiązek ten wynikał z ustawy przemysłowej z 8 III 1885 r. i był przez władze bieckie egzekwowany. W myśl tej ustawy wszyscy pracodawcy, którzy nie zgłosili swych uczniów do wpisu, wykazywał Zarząd Szkolny władzy przemysłowej celem zmuszenia ich ustawowymi środkami do wypełnienia tego obowiązku.

Do obowiązków pracodawcy w myśl ustawy przemysłowej było dopilnować uczniów, aby regularnie uczęszczali na naukę do szkoły. Dla kontroli uczęszczania do szkoły uczniowie otrzymali książeczki kontrolne, w których każdorazowo potwierdzana była obecność w szkole. Podobnie było z uczęszczaniem na nabożeństwa w święta i niedziele, pracodawca miał obowiązek dopilnować, aby powierzona jego opiece młodzież brała udział w nabożeństwach.

Ukończenie uzupełniającej szkoły przemysłowej umożliwiało terminatorowi przystąpienie do egzaminu na czeladnika. Nauka trwała 2 lata. Jedynie ci, którzy nie posiadali odpowiedniego przygotowania, musieli ukończyć klasę przygotowawczą.

Zajęcia były realizowane w wymiarze 12 godzin tygodniowo.

Grono nauczycielskie w roku 1912/13 stanowili:

• Andrzej Pałys, kierownik szkoły, uczył rachunków i buchalteńi,
• ks. Franciszek Bolek, uczył religii i wygłaszał egzorty,
• Jan Ziemski, uczył języka polskiego, kaligrafii i stylistyki,
• Stanisław Łaskawski, uczył rysunku. Wydział szkolny reprezentowali:
• przewodniczący - dr Ludwik Katyński, burmistrz miasta,
• z-ca przewodniczącego - Jan Gliick, rej ent, delegat Wydziały Krajowego,
• członek - dr Michał Maciej ewski, adwokat, delegat Rady Miejskiej Biecza,
• członek - Stanisław Salamon, delegat Rady Miejskiej.

Zawody, w których terminowali uczniowie przedstawia tabela l. Jak wynika z tabeli l, najbardziej popularnym zawodem był szewc, stolarz, sklepowy. Liczba uczniów terminujących w danej specjalności odzwierciedla ilość zakładów rzemieślniczych i ich popularność.

Tabela l Zawody w których szkolili się uczniowie w roku 1912/13

Po odzyskaniu niepodległości Polska zaliczana była do grupy państw rolnicze przemysłowych z dominującymi małymi prywatnymi warsztatami i zakładami produkcyjno-usługowymi. Podobnie było też w Bieczu w okresie międzywojennym. Istniał małe warsztaty rzemieślnicze, dla potrzeb których prowadzone było szkolenie zawodowe pracowników. Ustawa o ustroju szkolnym z 11.III.1932 r. w odniesieniu do szkolnictwa zawodowego zawierała jedynie postanowienia ramowe i bardzo ogólni zakładające, że zadaniem tego typu szkoły będzie przygotowanie wykwalifikowanych kadr dla gospodarki narodowej, głównie dla zakładów rzemieślniczych. W myśl tej ustawy powstała w Bieczu Dokształcająca Szkoła Zawodowa, przeznaczona dla młodzieży pracującej. Zwiększono jedynie czas nauki do 3 lat.

Dokształcająca Szkoła Zawodowa w Bieczu funkcjonowała do czasu wybuch II wojny światowej.

Kadrę nauczycielską w 1939 roku stanowili:

• Stefan Sznajdrowicz - kierownik
• Nikłaś Władysław - nauczyciel
• Chrostowski Marian - nauczyciel
• Dobrowolski Jan - nauczyciel
• Ogorzały Gabriel - nauczyciel
• ks. Koszyk Bernard - nauczyciel.